Wrocław
Wczoraj i dziś – wielka przemiana fabryki papieru

Podwórze przy ul. Kościuszki 142a na Przedmieściu Oławskim we Wrocławiu. To tutaj stoją dwa budynki po fabryce papieru. Zaledwie kilka lat temu oba były bardzo zaniedbane. W oknach brakowało szyb, wnętrza były zdewastowane, a wokół panował ogólny bałagan. Widać było, że lata świetności dawno minęły.

- Budynki po raz pierwszy zobaczyłem w 2007 roku. Był wieczór i przez to robiły jeszcze gorsze wrażenie, to był zupełnie inny świat – wspomina Sławomir Najnigier, pełnomocnik RED Real Estate Development, były wiceprezydent Wrocławia. – Kiedy wróciłem tam za dnia i zobaczyłem wnętrza, dobrze oświetlone dzięki dużym oknom, dostrzegłem potencjał tej przestrzeni i architektury.

Ten potencja wykorzystał prywatny deweloper, który zainwestował w budynki i przywrócił miejscu dawny urok. Tak powstała Nowa Papiernia.

Papiernia odNowa

Jej historia zaczęła się 1889 roku. Wtedy – według projektu mistrza budowniczego Eduarda Hentschela – powstała tu fabryka papieru i drukarnia Richarda Chutscha – Mechanische Papierwaren Fabrik. Zakład szybko się rozwijał i był wzorem przedsiębiorczości na Przedmieściu Oławskim, które w tamtych czasach przechodziło gospodarczy boom. Na początku XX wieku obok fabryki wyrosła 5-kondygnacyjna kamienica, którą zaprojektował architekt Maksa Günthera. Była to siedziba kierownika fabryki papieru. Jej elewację pokryły piękne elementy neorenesansowe i neogotyckie.

Po wojnie zmieniła się marka papierni – na Wrocławskie Zakłady Wyrobów Papierowych. Ten zakład działał przez kolejne pół wieku. Z taśmy produkcyjnej zjeżdżały zeszyty, bruliony biurowe, zeszyty do nut, notatniki akademickie, bloki i teczki rysunkowe – i jechały w Polskę. Dzisiejsi trzydziestolatkowie wciąż kojarzą ich okładki z charakterystycznym znakiem firmowym WZWP, wiele osób nosiło je w tornistrach do szkoły.

Jednak pod koniec wieku zakłady stanęły, a Polacy musieli się pożegnać z kultowymi zeszytami, które dzisiaj można kupić nie w sklepie papierniczym, ale na allegro. Pofabryczne budynki zaczęły niszczeć. Szansa na odnowę pojawiła się już w nowym wieku, kiedy na Przedmieście Oławskie trafił deweloper poszukujących ciekawych miejsc na inwestycję w nieruchomości. Dostrzegł potencjał architektury dawnej papierni i postanowił, że w ceglanych budynkach stworzy lofty.

- To miejsce od początku wydało nam się inspirujące. Bogata historia i niebanalna architektura sprawiały, że papiernia promieniowała niezwykłą aurą – mówi Dennis Klein, prezes firmy RED Real Estate Development, która zainwestowała w Nową Papiernię. – Chcieliśmy odzyskać to ukryte piękno

i zachować klimat, tym bardziej, że architektoniczna różnorodność zawsze była wielką wartością Przedmieścia Oławskiego.

Ceglane gmachy przeszły generalny remont. Zachowały swój oryginalny charakter, a przy tym otrzymały nowoczesne rozwiązania, które ułatwiają mieszkańcom codzienne funkcjonowanie. Co więcej, obok powstał nowy obiekt New Line z wysokimi mieszkaniami w klimacie loftów. Jego architektura oczywiście licuje z pofabrycznymi budynkami. Pośrodku powstało patio dla mieszkańców z małą architekturą i zielenią. Całość tworzy dzisiaj Nową Papiernię, która przypomina o pięknie XIX-wiecznej architektury.

Forpoczta rewitalizacji

Podwórze przy Kościuszki było i jest bardzo ważną częścią Przedmieścia Oławskiego. W XIX i w pierwszej połowie XX wieku dzielnica dynamicznie się rozwijała. Działały tu cukiernie, wesołe miasteczka, przystanie wodne i kąpielisko, a nawet fabryka samochodów. Powstawały nowe przedsiębiorstwa, sklepy, imponujące kwartały kamienic. Ich ślady można oglądać także dzisiaj, choćby przy ul. Traugutta. W jednym z podwórzowych wnętrz znajdują się zabudowania popularnej kiedyś wytwórni wódek Carla Schirdewana. Podobno jej wyroby cieszyły się dużym uznaniem mieszkańców.

Czasy świetności Przedmieścia Oławskiego powrócą za sprawą rewitalizacji, którą zaplanował wrocławski magistrat. Wyremontowane i zagospodarowane mają być przestrzenie publiczne, kamienice i podwórza, a także nabrzeża Oławy – kiedyś ulubione miejsce spacerowe wrocławian. Nowa Papiernia wpisuje się w rewitalizację i jest nawet jej forpocztą. Jeszcze przed rozpoczęciem działań przez miasto, dzięki inwestycji odzyskano pofabryczne budynki, a także zadziałano na otoczenie - sąsiednia kamienica, dawna siedziba kierownika Chutscha, została wyremontowana. Inwestor przymierza się też do remontu całego podwórza.

- Dla takiego obszaru, jak Przedmieście Oławskie, to bardzo cenna inicjatywa. Niszczejące budynki po fabryce papieru przekształcone zostały w atrakcyjną inwestycję mieszkaniową. Szczególnie cieszy to, że generalny remont przejdzie podwórze – mówi Grażyna Adamczyk-Arns, prezes spółki Wrocławska Rewitalizacja. – Dotychczas martwa przestrzeń otrzymała nowe życie. To zawsze wzbogaca przestrzeń miejską.

Lofty Nowej Papierni powstały w dwóch budynkach (większym – A, i mniejszym - B). Inwestor wyremontował je z poszanowaniem ich historii. Dzisiaj ściany i stropy loftów ze XIX-wiecznej cegły robią w loftach duże wrażenie. Zakończyła się też realizacja budynku New Line, w którym powstały mieszkania inspirowane loftami. Ze 129 loftów i mieszkań w sprzedaży pozostało już tylko kilkanaście. Nowa Papiernia oferuje także 4 oryginalne lokale usługowe o wysokości 4 metrów, które znajdują się w dobrze eksponowanym miejscu na parterze budynku B.