Zanim jednak zdecydujemy się na zakup danego produktu kierując się chwytliwymi hasłami o wieloletniej gwarancji zastanówmy się, co tak naprawdę będzie nam z jej tytułu przysługiwać. Podstawowe uprawnienia przysługujące konsumentowi w przypadku stwierdzenia wady zakupionego towaru, są określone w tzw. ustawie konsumenckiej (Ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. nr 141 poz. 1176 z póz. zm.) i zostały opisane w poprzednim artykule. Gwarancja dotycząca rzeczy ruchomych wynika natomiast z oświadczenia gwaranta (może nim być sprzedawca, producent lub np. importer), zawartego w odpowiednim dokumencie lub reklamie (jeśli w reklamie pada stwierdzenie, że zepsuty towar będzie np. natychmiast wymieniany to również jest gwarancja). Na gwarancję możemy więc powołać się tylko i wyłącznie wtedy gdy nam jej udzielono.
Wszelkie wymagania formalne odnośnie samej gwarancji zawarte są we wspomnianej ustawie konsumenckiej. Gwarancja musi być sformułowana w sposób jasny, zrozumiały i nie wprowadzający w błąd. Co więcej musi być napisana w języku polskim (pamiętajmy jednak, że niespełnienie tych wymogów nie wyklucza dochodzenia roszczeń z gwarancji). Gwarancja musi bezwzględnie określać obowiązki gwaranta, a więc co przedsiębiorca udzielający gwarancji musi zrobić w przypadku zaistnienia określonych wad. W dokumencie gwarancyjnym musi się też znaleźć stwierdzenie, że gwarancja na sprzedany towar konsumpcyjny nie wyłącza, nie ogranicza, ani nie zawiesza uprawnień kupującego wynikających z niezgodności towaru z umową.
Ustawa nie wprowadza natomiast żadnych minimalnych wymagań co do treści gwarancji. Tak więc korzystając już z niej przeczytajmy najpierw dokładnie co nam przysługuje i porównajmy te uprawnienia z ustawą konsumencką. Może się bowiem okazać, a w praktyce jest tak bardzo często, że ustawa przyznaje nam o wiele więcej uprawnień niż gwarancja. Odnośnie wieloletnich gwarancji, przy uważnym przeczytaniu warunków, okazuje się, że gwarancja obejmuje np. tylko niektóre wady i niektóre elementy zakupionego towaru (np. silnik i karoseria w samochodzie). Inne usterki natomiast mogą w ogóle nie być objęte gwarancją. Konsument składając reklamację sam decyduje czy składa ją w trybie gwarancji, czy też niezgodności towaru z umową. Sprzedawca nie ma prawa decydować za nas w tym względzie. Zwracajmy więc uwagę na to co jest zapisane w zgłoszeniu reklamacyjnym.
Gdy zdecydujemy się już na skorzystanie z gwarancji sprawdźmy gdzie mamy się zgłosić i jakie dokumenty przedstawić. Dokument gwarancyjny podaje najczęściej adresy punktów serwisowych lub numery telefonów, pod które mamy zgłosić reklamację. Jeśli dana usterka jest objęta gwarancją serwis powinien ją naprawić, lub ewentualnie wymienić sprzęt na nowy - o ile taka możliwość została przewidziana. Naprawa bądź wymiana, powinna być wykonana w odpowiednim czasie, analogicznie jak w przypadku gwarancji przewidzianej w Kodeksie cywilnym (pamiętajmy, że przepisy KC są wyłączone w stosunku do rzeczy ruchomych zakupionych przez konsumentów). Odpowiedni czas oznacza taki okres, w którym naprawa może być wykonana w „normalnym toku czynności”. Mówiąc prościej – jeśli naprawa telewizora trwa z reguły dwa tygodnie to przetrzymywanie go w serwisie przez ponad miesiąc może być już uznane za „nieodpowiedni czas”. Są to jednak rozważania czysto prawnicze – mające rację bytu w sądzie, ale trudne do wykorzystania w praktyce życia codziennego.
Gwarancja nie może na nas, jako konsumentów, nakładać trudnych do wykonania obowiązków (np. przechowywanie oryginalnego opakowania lodówki przez okres gwarancji - dom to przecież nie magazyn). Pod żadnym pozorem nie może też przewidywać konieczności uiszczenia jakichkolwiek opłat.
Podsumowując – gdy powołujemy się na gwarancję to przysługują nam tylko takie uprawnienia jakie dana gwarancja przewiduje. Jeśli mamy jakiekolwiek wątpliwości, lub uprawnienia te nam nie odpowiadają lepiej powołajmy się na niezgodność towaru z umową. I co najważniejsze – czytajmy dokumenty, które dostajemy od sprzedawcy.
Ryszard Czekański
Powiatowy Rzecznik Konsumentów
